The Art of Repetition and Parallelism in poetry, especially Vietnamese poetry:
(The analogy from music is counterpunctualism and fugue)
(The analogy from music is counterpunctualism and fugue)
Sau khi ho.a bai tho cua Huyen Chi để đem my~ thuật repetition vào toàn bài thơ cuả bà -- một hình thức vinh danh tài năng cuả bà, thì NN phải xa'c nha^.n HC không phải la Han Mac Tu. Tuy hai đọan đầu cua bai tho HC quá xuất sắc về repetition, HC khác HMT. HMT chỉ thỉnh thoảng dùng repetition, vài câu mà thôi, là tuyệt tác. Ông đem sự́́ rướm máu cuả chính mình vào thơ để cho đi, nhưng không bị trĩu nặng vì cáí ngã, ông thổn thức vạch trần cái ngã. Ông bóc vỏ chính sự đau đớn cuả mình để cho đời. Như con tằm nhả tơ. Thơ cuả HMT hoàn toàn originality, đọc lên như lời nói, đôi khi trần truồng trong cảm xúc, mà lại là tuyệt đỉnh lãng mạn cuả thi ca.
Repetition -- láy chữ -- hình nhu chua bao gio được dùng cho toàn baì thơ ngoại trừ Nguyen Bính. NHờ chi N tìm dùm và post bai thơ noi về đám tang cuả người con gái được thi nhân yêu: Nguyen Binh nhắc đi nhắc lại chữ trắng."
Có muốn cũng không thể hoạ thơ cua nhũng thi bá như Nguyen Bính, HMT, Luu Trong Lu, Doan Van Cu, Nguyen Nhuoc Phap, Bich Khe, Tham Tam, etc. Cũng như không thể hoạ hai đọan đầu trong bài thơ cuả HC: vì hoạ có thể làm hỏng đi tuyêt tác cuả thi nhân. Các đoạn sau, HC không dùng mỹ thuật repetition. Cho nên NN mới họa để đem Repetition vào toàn bài mà thôi. Ngoài Repetition, còn có Parallelism trong bài họa.
Trong trường hợp HMT, NN chỉ có thể cảm tác bằng cách trićh dẫn. Nuôi con bằng thi ca VN, mẹ NN không đem tuổi thơ cuả NN vào thế giới HMT, có lẽ vì sự rướm máu cuả thi nhân. Maĩ đến khi khôn lớn và già đ̣i ở Mỹ, NN mới cảm nhận được thơ HMT là một sự cho đi tim óc và nỗi đau cuả chàng, mà không hề vướng bận bởi cái ngã. Thơ HMT hoàn toàn vắng bóng sự đề cao cái tôi.
Sau đây là cảm tác cuả NN về nghệ thuật "Láy Chữ" cua HMT từ bai "thôn Vỹ Da." NN dùng chữ trắng" mà Nguyen Binh đã dùng:
"Mơ khách đường xa, khách đường xa..."
Trái tim trinh trắng tìm không ra?
Trắng như màu trắng ngày mưa tuyết
Trắng tựa khăn tang, buổi tịch tà.
Trái tim trinh trắng tìm không ra?
Trắng như màu trắng ngày mưa tuyết
Trắng tựa khăn tang, buổi tịch tà.
DNN Jan 2019