A THOUSAND AND ONE WAYS TO LOVE: Poem in prose for the man she has not met -- MỘT NGÀN LẺ MỘT CÁCH YÊU EM

Bài thơ xuôi cho người yêu chưa hề gặp mặt:
một ngàn lẻ một cách yêu em
---
Em chưa hề gặp anh,
mà đã biết yêu anh
từ những ngày quê hương ấy,

Và bây giờ,
Chỉ xin anh thốt vội lên
Một ngàn lẻ một cách yêu em

***

I.

Em đã nghe nói về anh, người chưa hề gặp mặt,
Người của định mệnh, của nhân duyên bắt mạch từ cội nguồn trăn trở thời xa xưa

Em nghe nói về anh từ tuổi thơ không còn êm ái,
như đứa bé gái tâm thức còn non dại, vẫn thích đọc báo về thời cuộc điêu linh,
Ðọc bằng đôi mắt mở lớn thơ ngây chưa vướng bui trần, đã hăm hở muốn dấn thân vào đại cuộc,
Ðọc bằng trí tuệ phôi thai như ngọn lúa chưa ươm mầm ngoài đồng ruộng bao la
Ðọc bằng tâm linh náo nức như tơ đàn mới tinh, chưa một lần lên giây hay so phím, đã vang rền trong nhạc viện của linh hồn

Đứa bé gái nhắm mắt ngủ mơ, giấc trưa hè gay gắt
Trong con hẽm nào đó của Sài Gòn bụi bặm khi gót chân bộ đội chưa tô son trét phấn mặt hồ
Ngoài song,
Có tiếng ca vọng cổ Út Bạch Lan, thảm sầu nỗi niềm tố nữ
Tiếng trẻ con khóc
Tiếng người lớn tranh đua
Nhịp chân rầm rập của đám lái buôn giết heo, vác thịt mới ra lò ở Ngã Ba Ông Tạ.
Tiếng người xướng ngôn đài phát thanh tường thuật tin phóng viên nói về chiến trường, người Mỹ vẫn còn chờ đếm xác da vàng

Và đâu đó tin Quốc Hội Lập Hiến vừa mới họp khóa đầu tiên -- chuyện dân chủ tự do cho Ðệ Nhị Cộng Hòa – đâu là dân trí?

đâu là lá phiếu?
đâu là thông điệp cho ngày mai?
Trong cuộc tương tàn Quốc Cộng

Chen lẫn tiếng chợ búa cãi cọ bi bô,
là giọng Nam Quái Kiệt Trần văn Trạch hát bài xổ số:
“Xổ số quốc gia giúp đồng bào ta mua lấy xe nhà giầu sang mấy hồi…đó là thiên chức của người Việt Nam!!!!”
(Ôi giấc mơ của giới bình dân gói vẹn hết cả một quá trình dân tộc bắt đầu từ Ðiện Biên Phủ qua đến viện trợ Mỹ, súng đạn Liên Xô đỡ đầu dân nhược tiểu cho Comintern?)

Chen lẫn tiếng Thanh Thúy rên rỉ liêu trai
Tiếng Hồ Ðiệp ngân nga trong vắt niềm ai oán
Tiếng Duy Khánh quê kệch mà đẩy đưa những “bàn tay đưa ai ra khỏi lòng người, một đêm kêu lên hơi thở tuyệt vời”

Tiếng nhạc Pham Duy trải dài da diết trên ngọn sóng con nước đục Cửu Long còn đón gió miền Nam
Chiều về trên sông
Ôi chiều về trên sông
“Chiều buông trên dòng sông Cửu Long như một con nước trôi theo dòng…”

Mặt trời đã lặn chưa trên mạch máu của đồng bằng nuôi hạt gạo thơm?
Tình yêu đã chớm chưa trên gió biển rì rào, hay đã tàn lụi trong trí nhớ nhão nhọet kiếp luân hồi?

---
Trong căn hẽm nhỏ Sài Gòn xa xưa
Em là đứa bé gái nằm lặng yên nghe câu chuyện về anh
Giữa tiếng kêu cứu thảm sầu của dân tộc từ vô thức đâu đó,
Giữa những hạt bụi đã thì thầm với nhau trong phố xá đông dân vùng nhiệt đới

Em đã nghe nhip chân đi của kiếp nghèo
tiếng cãi vã của chợ búa lầm than
Trong âm thanh hỗn loạn của quê hương
Em đã nghe câu chuyện về những người nằm xuống
Cho nghìn người được sống, trong đó
Có anh
Và có em…

Câu chuyện của cuộc chiến tương tàn
Của người bị bắn gục
Trước nòng súng
Trong hận thù tranh chấp ấy

Và anh đứng đó,
kẻ đốt nhang cho bài vị
Người đưa tiễn những chiếc quan tài
Ðể ấp ủ cho em nhũng giấc mộng còn lại của những gì đã mất
Những giấc mộng sau ngày em đã phải bỏ đi (bằng máy bay vận tải của cường quốc khi đã bỏ rơi đồng minh)…

Anh,
người canh giữ những mộ phần của quá khứ
Trong tàn khốc của dân tộc trước nỗi hững hờ vô tâm của nhân loại
Người làm chứng,
Kẻ viết sử trên mệnh nước nổi trôi

Anh,
Nam nhân nước Việt đã đi từ quá khứ vào hiện tại để với đến tương lai bằng đôi tay Nguyễn Trãi
Ôi tương lai sau ngày buông súng,
Sau ngày “đổi mới” (bằng kinh tế thị trường???)

Anh,
Người tỵ nạn đã vượt đại dương để nối Ðông vào Tây
Khi ánh mắt trai tráng của kẻ ra đi đã thu trọn mọi chính khí phương Ðông,
thu hết một đất trời quê hương u uẩn

Anh,
chân bước ra đi
mà phần hồn ở lại

Ôi chân bước ra đi

Mà phần hồn ở lại…


II.

Em đã nghe câu chuyện về anh
Từ quá khứ ngây thơ ấy
Từ tuổi xanh đã mất hồn nhiên ấy,
Của những ngày quê hương ấy

Nay,
Dòng đời vẫn nổi trôi,
Ðất quê hương vẫn vạn nẻo sầu đau,
định mệnh vẫn ngả nghiêng,
đời vẫn chưa một lần cho thấy mặt

Vì thế
Em chưa hề gặp anh
Mà đã biết yêu anh
Từ tuổi thơ đã thấu đáo nỗi trầm tư
của những ngày quê hương biền biệt ấy

III.

Em chưa hề gặp anh
Mà con tim đã réo gọi tên anh
Một buổi chiều em cầm gương đối kính
Sững sờ nhận ra dung nhan đã tiều tụy
Khoé mắt đã nặng trĩu nỗi buồn
Viền môi đã khô dần theo năm tháng
Mái tóc đã thưa đi, theo mảnh linh hồn của lá rụng, mỗi lần trời thay tiết đìu hiu
Và gót chân son đã biết ngập ngừng trên những con đường thiên lý cũ

Em đã gọi tên anh
trong tiếng dương cầm Chopin ai oán theo dòng luân vũ của kẻ cô đơn,
khiêu vũ một mình trên sàn đá hoa lạnh lẽo
trong âm điệu Schubert lắng đọng nhịp quanh co của chiều vàng… Andante Con Moto

cộng với tiếng đàn tranh của Huyền Trân từ đất Chiêm vọng về Thăng Long Thành ảo não,
tiếng sáo Trương Chi bạc mệnh vẫn còn tìm kiếm
giọt nước mắt trong suốt của Mỵ Nương

Con tim khao khát tìm đến anh trong mưa tuyết
của vùng núi Trung Tây Hoa Kỳ mùa đông giá
Trên lá rừng phong mùa thu vàng úa
Trên những cọng tơ màu nõn chuối của mùa hạ nắng rực
Trên những cây táo đơm bông trĩu nặng cụm hoa đào
mùa xuân óng ả
của đất trời ôn đới

Con tim dào dạt ấy,
Ðã hơn một lần chít tang những mối tình duyên vô nghĩa lý
đã chằng chịt những mảnh vỡ của mộng mị
Ðã xông pha, bứt phá những gông cùm của xã hội vô tình

Và con tim sôi nổi ấy,
đã đi tìm âm điệu tên anh
dù khóe mắt đong đưa chờ mộng ái ân
vẫn chưa một lần nhận ra
chân dung người tinh không biết mặt

Vì thế
Em vẫn cầm cây bút chì đen tô viền đôi mắt chín mùi nhung nhớ đó,
để chờ mong ngày sẽ nhận ra anh

Anh,
Con người của định mệnh
Con người giữ bài vị, đốt nến, thắp hương, và canh giữ những gì còn lại
khi những cỗ quan tài đã đi qua

Câu chuyện được nghe về anh thuở xưa

trở thành tơ tóc nhân duyên, dệt nên định mệnh an bài,
thành mảnh lụa hồng lót con đường đất đỏ, quay lại vùng trời quê hương xanh xao ấy

III.

Cho nên
Giờ phút này,
Khi niềm tin sắp mất đi,
em sẽ ưu ái gọi tên anh
Dù chưa hề gặp anh một lần,

Tất cả…

để chúng ta cùng ngóng trông về vùng trời quê hương ấy

Em sẽ mãi gọi tên anh
Dù thơ ấu đã bỏ mất
Nhan sắc đã phai
tuổi trẻ đã tàn
Mà tương lai sao vẫn còn lận đận?

Như đất nước kia vẫn cằn cỗi
Triệu dân kia còn ai oán nỉ non
Quá khứ kia hoài hoài hấp hối, ngắc ngoải, chờ đợi kẻ viết sử về những cỗ quan tài đã đi qua, khi những linh hòn đất đỏ vẫn còn chưa siêu thoát…

Anh đó,
Em đây
Dòng đời cách biệt
Ðôi ngả phân chia

Sông Tương rồi sẽ cạn
Ðàn kia rồi sẽ đứt
Tư Mã một đường, Văn Quân một nẻo
Kim đã bỏ quên Kiều
Vân Tiên thôi không hộ tống Nguyệt Nga
Trang sách xưa rồi sẽ mục rữa thành tro bụi

Hồn anh đâu?
Hồn em đây, vẫn u hoài đi tìm nơi nương náu
Hồn có tìm hồn?
Trên vạn nẻo thương đau?

Thế nhưng
Em vẫn tha thiết gọi tên anh
Dù chưa hề gặp anh
Vì đã trót yêu anh
Từ những ngày quê hương ấy

Con tiếc gì nhau
Cho dù anh không hề biết
Chưa một lần nghe

Thôi thì thôi hãy tiếp tục van xin
Ðịnh mệnh cho anh một lần
Một lần này
Một lần đây
Một lần cuối cùng
để trở thành muôn thuở

em xin
Từ đáy tim anh
Từ góc hồn anh
Ở đâu đó
Anh sẽ không ngần ngại thốt lên
Câu chuyện nói về
Một ngàn lẻ một cách yêu em…

copyright Jan 17, 2007
UND

DƯƠNG NHƯ NGUYỆN - đăng lúc 10:25:48 PM, Apr 10, 2007

SOURCE OF FIRST PUBLICATION: vietbang.com

ENGLISH VERSION IN GRAY BELOW 

ENGLISH VERSION

I have not met you,
but love already blooms
upon a homeland's roots

so tell me
a thousand and one ways
to love...


I.


I have heard of you, the man I am yet to meet
The man of fate, of a former homeland
from broken childhood
I was that young girl who read newspapers
with wide eyed innocence and no dust of life
yet wanting to engage and involve
with her green intellect, like uncropped seeds on a primitive rice field
eager like a brand-new violin string, untuned, untouched,

yet already vibrating in the soul's hall of music
it started one summer, hot and humid...

II.

The girl took her nap in Saigon's dirt-filled alley,
no footsteps yet
from such Northern comrade
outside that childhood window
The young girl I was
could hear the maiden's voice of sorrow
her Southern opera in adults' whispering low
and children's high crying show

I could hear
butchers carrying their hogs from such slaughter house
to the market's intersection called Ong Ta
The radio announcer reporting the battlefield:
"the American news service watching the yellow dead
toward a white form of peace..."

And democracy for the Second Republic
Where would our first Congress meet?
But where were the votes, the deed
of an uninformed public

nationalist versus communist
one broken Vietnamese spirit
all in one crude market
where the slaughter took place,
at high noon, a feast???

The bloodshed was on
childhood soon gone...

III.

From her nap, the young girl I was,
heard the male singer Tran Van Trach, running the lottery:
"nationalism for richness, duty of citizenry..."
̣̣(Such a dream, patriotism from Dien Bien Phu to American aid,
and Soviet weapons, Comintern disbursed)

mixed with Thanh Thuy the female singer of metamorphosis
or folk Hồ Ðiệp poetry recital
Or Duy Khanh tune of the common man:
"Those midwife hands who rock the cradle and deliver births,
one night to catch,
in the last human breath"

echo of such Pham Duy music
upon a river bank
muddy tides of the Nine Dragons, upon such Southern wind
Sunset on a waterway
Sundown, this Cuu Long bay

Of course the sun had died on these rice paddies' bloodveins
upon the flank of moon-soon hurricanes
into reincarnated Apocalypse
repeated, solar eclypse

IV.

So in that alley of old Saigon
I first heard tales about you
among cries for help from our race
in ghettoed slums, among rains of dust
the tropic's deflowering of girlhood

I heard, too, the rushing steps of poverty
fights among the starved
and chaos that defined nationhood

I heard, too, stories of those who died
for those who lived

you
and me
survivors of the species

That was the tale of a civil war
of execution in style
men staring down a revolver's eye
lives bleed and deaths perspire

And so you stood
the keeper of coffins IDs tombs and epitaphs
conductor of funeral marches
incense burner
yet nurturer of ever-lasting love, for me

you: holder
of that which is left,
after all is lost

payor of costs

counter of one last corpse

You,
preserver of our race
witness
in world conscience
historian
gatherer of horizon
surrenderer of arms
drummer upon a nation's heartbeat
speller-bee of our collective fate

You, traveller from past to present 

catcher of wind
plougher of land
bearer of Nguyen Trai's head
and Cao's shackled feet
You, 

the last male of one Second Republic
You,
singer of survival chorus
last of those ranked first
boat people connecting East to West
the cursed among the blessed
all the shattered malehood of Asiatic polity
last prisoner to set himself free

You,
departing

You
leaving behind

the feet carry forward
the spirit stays homeward

V.

I the young girl, too, had left my midday nap and midnight dreams behind
upon a military cargo plane I boarded, after allies betrayed allies

So I have heard all these tales about you
from loss of innocence
from futuristic partition
of a homeland
already crashed

And that is why
I have not met you
yet loving you full, still
from the first day of the last homestead
forever called our shared fate

My heart already aches for you
when I pick up a mirror
to recognize the wrinkles on this face
I have aged
and sorrow fills these eyelids
and dried up, too, the lust upon my lips
like autumn leaves, my hair starts to fall
my tilted heels no longer standing tall

So I will call out your name
man of homeland
man of fate
in Chopin's walts
I alone dance on marble checkerboard
Death's feelings and the Maiden's thought

and Schubert's, too,
Andante Con Motto...

And the plucked Koto of Princess Huyen Tran
from the tower of extinct Champa
toward the Flying Dragon of Hanoi
and Truong Chi's nostalgic flute,
drunk in those crystal tears of My Nuong's truth

My heart aches for you
in the snow of America's Midwest
in maple leaves of Northeastern forests
in peach blossoms of spring's air
and green shoots of a summer fair

In my heart I will wear a morning cloth
to wipe out past loves
hiding scars of that broken dream,
undoing the shackles of pain

With the heart of the young girl i once was,
I will wait for you, whom I yet to meet

I will line these wistful eyes
in wait of such a day
to recognize you,

man of homeland
man of fate
he who holds IDs, burns incense, and designs epitaphs
conductor of funeral marches
visionary of coffins
builder of beginnings

All those tales i have heard about you,
for so long,
will be our wedding song

my pink silk,
on our pale gray homeland
(The past has died its second death, gaspíng for the breath of the chronicle maker who inventories all those passing coffins, while the ghosts of red soil are still stuck by the river Styx of Vietnam...)

So to you I will call out
when my faith has thinned out

childhood's lost
beauty fades
youth's gone
future eludes
the people still cry

yes,
No more river Tuong for lovers
The guitar of love has broken
Tu Ma one way, Van Quan another
Kim has forgotten Kieu
Van Tien no longer escorts Nguyet Nga
Dirt-filled alley of yesterday is today's ashes

where are you
and where am I

Our refuge, or a new jail for humankind?

Yet,
I am still calling out for you
begging for the day to meet
even if you might have turned deaf

This one time
One time only
to alter our fate
and defy death

VI.

So wherever you stand
Give me that which remains

Fear not
no more hurt

and upon me, bestow
the best you know,

the thousand and one ways
to love me

and set us free

UND
copyright Jan 17, 2007; Nov. 2017