Sunday, December 31, 2023

a narrative poem bai tho xuoi cho nguoi ban hoc cung truonc luat thap nien ́tam muoi, da mat...

 


“Capturing an Angle,” digital photograph, inversion & infusion ©nnd 20xx

 

 

VOI QUE SAPETE:  A Woman Lawyer's Suicide

In memory of Carolyn E.

Thanks to Jeannie C. of WCP, who introduced me to VQS,

a moment and lifetime of beauty

 

NOTE:  For U.S. women of color of the early 1980s, the pressure of full-time work, law school at night, family, husband and children, and then the intense practice of law, clients, bank loans, court procedures, judges, rules, cases, etc. all could be overwhelming. For whatever reason, there were those among us who gave up.

~~~***~~~

 

This day I heard a friend had died                            Vietnamese text

She took her own life, and I don't know why                        Hôm nay tôi được tin người bạn đã chết

She was beautiful, a woman lawyer                          tự kết liễu cuộc đời, không biết lý do

fresh out of law school, a daughter, a wife, a mother           Người phụ nữ trẻ đẹp, là luật sư

I still remember...                                                       vừa tốt nghiệp, làm con gái, làm mẹ, làm vợ,

                                                                                    Tôi vẫn nhớ...

An angelic smile, sweet disposition                           Nụ cười thiên thần, tì̉nh tình hiền dịu

A gaze so soft, no morbid reflection                          Tia nhìn mềm mại, không hề chết chóc

 

Before law school, she was a secretary                      Trước khi học luật, cô ấy làm nghề thư ký

Working in some law office, aspiring to be               cho văn phòng luật sư, mang ý hướng vươn

more for the future, putting up with dotting I’s and crossing T’s     lên cho tương lai, chịu đựng                                                                                                               chi li, chấm chữ “i” và gạch chữ “t”

She once borrowed my dress for a party,      Có lần cô ấy mượng áo tôi để đi dạ hội

We then sat for the bar, joked to study          Cả hai học chung, đùa chút xíu gọi là thư giãn

 

It was like yesterday we still shared class notes        Mới hôm qua, còn chung  ghi chép bài

and at commencement, in black robes we walked   rồi lễ ra trường, mặc áo đen, chúng tôi cùng                                                                                          bước

I left, to get more than just more                   Tôi bỏ ̣đi, để có nhiều hơn

She stayed, contented with less to be just less           Bạn ở lại, vui mà nhận chịu ít

Motherhood, marriage                                               nào là hôn nhân, làm mẹ.

Children, solo practice                                               con cái, mở văn phòng solo

full enough, too full for one woman to take     đầy ắp, quá đầy cho một phụ nữ ôm đồm hết

And then I heard                                                        Và rồi tôi nghe tin

the news:  Why, why, why                                         Tại sao, tại sao, tại sao???

 

Mystery                                                                                     Bí mật

the other side of tragedy                                                     Mặt trái cuà thảm kịch

 

I thought she was like me, both struggled, fought, and tried   Tôi cứ tưởng cô ấy cũng như tôi

Not the type who would curl and cry            Cà hai chúng tôi đều phải phấn đấu, đánh trận, và        

Why the drastic step, then...I won't know why...       gắng sức, vậy thì tại sao cô ấy cất bước định

                                                                                    mệnh, tôi sẽ chẳng bao giờ biết

We once shared the same hopes                    Đã có lúc cả hai ta cùng chung mộng ước       

On separate roads, brief encounter               Hai nẻo đường đi, gặp nhau ngắn ngủi

Life was ahead of us then, why not now?      Đời trước mặt mình lúc đó, tại sao không còn?

Moss sealed her lips, time will wrinkle mine    Rong rêu phủ môi bạn, thời gian héo uá môi tôi

Am I tied here, while she's free?                       Tôi như bị trói ở đây, bạn đã phủi tay chấm dứt

Has life failed her, still tested me?                 Đời sống đã phản cô ấy, đời tôi vẫn chưa ngã ngũ

Her fate is settled, mine not known               Số cô đã định, số tôi chưa hay?

Alone she departed, I hold on                        Cô đi một mình, tôi nán lại...

Last Christmas I sent her a note                     Giáng sinh năm ngoái, tôi còn viết cánh thiệp cho cô

bragging about my career, I wished her good luck khoe đường nghề nghiệp, tôi chúc cô may mắn

I did not hear from her, and the next thing I knew              Rồi tôi không nghe tin, và sau đó,

into darkness she withdrew                                                   mới hay cô ấy bay vào bóng tối

 

***

She has quit and I move on                                        Cô đã bỏ cuộc và tôi tiếp tục

She joined the stars above, I the little lamp on earth Cô nhập vào sao, tôi giữ bóng đèn trên mặt                                                                                                            đất      

For her I draw a breath of sorrow                             Dành cho bạn, tôi hít hơi thở buồn

Her last, where did it go?                                           Hơi thở cuối cuả cô, bay vào nơi đâu?

Like her, I bear my cross, but won’t let go                 Cũng như cô, tôi mang thánh giá, nhưng tôi                                                                                                           sẽ không bỏ cuộc

 

My life here lacks momentum                                   Ở đây, đời sống tôi không có nhịp

A routine I detest                                Nếp bình thường ̣đáng ghét

Adoration from someone I don't need           Có người tôn sùng tôi cũng chẳng cần

Unexpected tears I did not know I had   Nước mắt bất chợt, tôi cũng chẳng hay

Is this the life, billables after billables, I wish not to lead?   Trong đời sống này, giờ                                                                      làm việc lối luật sư, tôi nào có ham?

Yet, billables as maybe, the pride to accomplish   Nhưng, công thức làm việc ấy, là

This career’s swallowing my heart                                                    niềm hãnh diện

This City’s tearing me apart                                       Công danh này đang nuốt chửng tim tôi

                                                                                      Thành phố này, đang xé nghiến tôi

Life suffocates me (has it betrayed her?)       Đời sống này, cũng làm tôi ngộp thở (nó đã phản

                                                                                    bạn sao?)

My hemisphere here stretches from the West End D.C. apartment to the cold, modern near-Westin office            Nửa bán cầu cuả tôi căng dài từ West End Hoa Thịnh Đốn căn hộ qua đến

On this day came the news of her death       văn phòng gần khách sạn Westin

I had just learned a song:        Ngày nay tôi được tin bạn tôi đã chết, tôi vừa mới học xong bài hát  

"VOI QUE SAPETE Che Cosa E Amor    THẤY VÀ BIẾT, Ý NGHIÃ CUẢ TÌNH YÊU

YOU HAVE THE ANSWER, YOU HAVE THE KEY..."   BẠN NẮM TRONG TAY CÂU

The day began,                                                                                                    TRẢ LỜI, CÓ TRONG TAY

I leaned over my window, looking out at those red brick walls            CHÌA KHOÁ

Rows of Victorian brownstones         Tôi nghiêng người qua cửa sổ, ngắm nhìn những mản tường

roofs and maple trees             gạch đỏ, những dãy nhà thành phố kiểu Victorian

(hoping to find Amadeus)                  (mong sao tôi tìm gặp được Amadeus )

“VOI QUE SAPETE Che Cosa E Amor”   THẤY VÀ BIẾT Ý NGHĨA TÌNH YÊU

WHERE IS THE ANSWER?                  ĐÂU LÀ CÂU TRẢ LỜI,

WHERE IS THE KEY?                          ĐÂU LÀ CHÌA KHOÁ?

In silence I mourned for her:                         Trong yên lặng tôi khóc bạn

A woman's dilemma?                                     Mối tơ vò cuà một phụ nữ

Imprisoned creativity?                                   Sáng tạo bị cẩ̀m tù

Entangled love?                                              Tình yêu rối rắm

Faltered hopes?                                               Hy vọng sụp đổ

                                                                                      ???

Broken dreams?                                             Mộng vỡ         

Illusioned marriage?                                      Hôn nhân ảo ảnh

Disappointment in children?                         Con cái là thất vọng

Anger at men?                                                Oán giận đàn ông

The whirling rat race of a pretentious profession    Cuộc thi chạy cuà loài chuột trong

Uncollectible accounts                                               nghề nghiệp đầy giả dối

Banks and bouts                                                         Ngân hàng, ngân ngố

Hateful clients                                                            Thân chủ đáng ghét

Mean, mean opponents                                              Đổi thủ ác hèn

Love and Hate                                                             Aí, ố

The price of being self-made                                     Giá phải trả vì thân tự lập thân

The endless road of unjustified self-doubt                Đường đi không dứt vì tư nghi ngờ

The loss of whereabouts                                             Sự mất mát của chỗ và lối

Falsity of virtues                                                         Đức hạnh giả tạo

Misgivings of paid dues                                             Nợ nần sai bậy lôi thôi

Is that what you found out at the moment of truth?    Đó có phải là những gì Bạn tôi đã thấy trong                                                                                                   giây phút cuối cuà sự thật?                

We did not talk                                                           Chúng tôi không nói chuyện

I never know                                                               Tôi sẽ chẳng bao giờ hay biết

 

But tomorrow,                                                            Nhưng ngày mai

after the news of her death,                                       sau tin sét đánh

a new day will begin, and I                                        ngày mới lại bắt đầu, và tôi

(never knowing why)                                                 (vẫn mãi mãi không bao giờ biết)

will continue strolling this City's tree-lined streets, sẽ tiếp tục đi dạo trên những con đường

Washington D.C. Northwest, thành phố ngợp bóng cây hai bên, Hoa Thịnh Đốn thủ đô Tây Bắc  

denying myself ordinary people's joy, I will wear a philosopher's hat      tôi sẽ từ chối mình niềm                                                                                                               vui cuả kẻ bình thường

To think of her,                                               Để nghĩ về bạn

the mystery that’s so unfair,                           Niềm bí mật quá đỗi bất công  

the tragedy that spells beware,                           thảm kịch kêu gọi niềm chú ý

I will stop to breathe in the air,                      tôi sẽ đứng lại để hít không khí vào lồng ngực

pretending I could hear Amadeus                 cố phì̉nh phờ mình đã nghe Amadeus

on tops of those red brick walls,        trên nóc những mái tường gạch đỏ

Victorian roofs and maple trees        kiểu nữ hoàng Victoria và lá mật cuả rừng phong

            To the woman lawyer who took her life, three years after graduation,  I'll ask

"Where’s the answer?"           Hướng về người nữ luật sư đã kết liễu cuộc đời, ba năm

"Where’s the key?"                  sau khi tốt nghiệp:

Where’s the place for Us        ĐÂU LÀ CÂU TRẢ LỜI

                                                          ĐÂU LÀ CHIÀ KHOÁ

You?                                        ĐÂU LÀ CHỖ  CUÀ CHÚNG TA

And Me?                                 BẠN

I have travelled so far to be free        VÀ TÔI

                                                T̀ÔI ĐÃ DU HÀNH RẤT DÀI ĐỂ ĐƯỢC TỰ DO 

You have laid down,               BẠN ĐÃ ĐẶT MÌNH NẰM XUỐNG

chosen to be out,                        CHỌN BỎ CUỘC

            too quick,  too close, also to be free? QUÁ SỚM, QUÁ GẦN, CŨNG ĐỂ TỰ DO Ư?     

            Where’s the answer, to be or not to be???    CÂU TRÀ LỜI NẰM Ở ĐÂU,

                                                                                      HIÊN HỮU HAY LÀ KHÔNG HIỆN HỮU???

©nnd August 1987                                                                    

No comments:

Post a Comment