“Capturing an Angle,”
digital photograph, inversion & infusion ©nnd 20xx
VOI
QUE SAPETE: A Woman Lawyer's Suicide
In memory of Carolyn E.
Thanks to Jeannie C. of
WCP, who introduced me to VQS,
a moment and lifetime of
beauty
NOTE: For U.S. women of color of the
early 1980s, the pressure of full-time work, law school at night, family,
husband and children, and then the intense practice of law, clients, bank loans, court procedures, judges, rules, cases, etc. all could be overwhelming. For
whatever reason, there were those among us who gave up.
~~~***~~~
This day I
heard a friend had died Vietnamese text
She took her own life, and
I don't know why Hôm nay tôi được tin người bạn đã chết
She was beautiful,
a woman lawyer tự kết liễu cuộc đời, không biết lý do
fresh out of
law school, a daughter, a wife, a mother Người phụ nữ trẻ đẹp, là luật sư
I still
remember... vừa tốt nghiệp, làm con gái, làm mẹ, làm vợ,
Tôi vẫn nhớ...
An angelic
smile, sweet disposition Nụ cười thiên thần, tì̉nh tình hiền dịu
A gaze so
soft, no morbid reflection Tia nhìn mềm mại, không hề chết chóc
Before law
school, she was a secretary Trước khi học luật, cô ấy làm nghề thư ký
Working in
some law office, aspiring to be cho văn phòng luật sư, mang ý hướng vươn
more for the
future, putting up with dotting I’s and crossing T’s lên cho tương lai, chịu đựng chi li, chấm chữ “i”
và gạch chữ “t”
She once
borrowed my dress for a party, Có lần cô ấy mượng áo tôi để đi dạ hội
We then sat
for the bar, joked to study Cả hai học chung, đùa chút xíu gọi là thư giãn
It was like
yesterday we still shared class notes Mới hôm qua, còn chung ghi chép
bài
and at
commencement, in black robes we walked rồi lễ ra trường, mặc áo đen, chúng tôi cùng bước
I left, to
get more than just more Tôi bỏ ̣đi, để có nhiều hơn
She stayed,
contented with less to be just less Bạn
ở lại, vui mà nhận chịu ít
Motherhood,
marriage nào là hôn nhân, làm mẹ.
Children,
solo practice con cái, mở văn phòng solo
full enough,
too
full for one woman to take đầy ắp, quá đầy cho một phụ
nữ ôm đồm hết
And then I
heard Và
rồi tôi nghe tin
the news: Why, why, why Tại
sao, tại sao, tại sao???
Mystery Bí
mật
the other side of tragedy Mặt
trái cuà thảm kịch
I thought
she was like me, both struggled, fought, and tried Tôi cứ tưởng cô ấy cũng như tôi
Not the type
who would curl and cry Cà hai chúng tôi đều phải phấn đấu, đánh trận, và
Why the
drastic step, then...I won't know why... gắng sức, vậy thì tại sao cô ấy cất bước định
mệnh, tôi sẽ chẳng bao giờ biết
We once
shared the same hopes Đã có lúc cả hai ta cùng chung mộng ước
On separate
roads, brief encounter Hai nẻo đường đi, gặp nhau ngắn ngủi
Life was
ahead of us then, why not now? Đời trước mặt mình lúc đó, tại sao không
còn?
Moss sealed
her lips, time will wrinkle mine Rong rêu phủ môi bạn, thời gian
héo uá môi tôi
Am I tied
here, while she's free? Tôi như bị trói ở đây, bạn đã
phủi tay chấm dứt
Has life
failed her, still tested me? Đời sống đã phản cô ấy, đời tôi vẫn chưa
ngã ngũ
Her fate is
settled, mine not known Số cô đã định, số tôi chưa hay?
Alone she
departed, I hold on Cô đi một mình, tôi nán lại...
Last
Christmas I sent her a note Giáng sinh năm ngoái, tôi còn viết cánh thiệp cho cô
bragging
about my career, I wished her good luck khoe đường
nghề nghiệp, tôi chúc cô may mắn
I did not
hear from her, and the next thing I knew Rồi tôi không nghe tin, và sau đó,
into
darkness she withdrew mới hay cô ấy bay vào bóng tối
***
She has quit
and I move on Cô đã bỏ cuộc và tôi tiếp tục
She joined
the stars above, I the little lamp on earth Cô nhập vào sao, tôi giữ bóng đèn trên mặt đất
For her I draw
a breath of sorrow Dành cho bạn, tôi hít hơi thở buồn
Her last,
where did it go? Hơi thở cuối cuả cô, bay vào nơi đâu?
Like her, I
bear my cross, but won’t let go Cũng như cô, tôi mang thánh giá, nhưng tôi sẽ không bỏ cuộc
My life here
lacks momentum Ở đây, đời sống tôi không có nhịp
A routine I detest Nếp bình thường ̣đáng ghét
Adoration from someone I
don't need Có
người tôn sùng tôi cũng chẳng cần
Unexpected tears I did not
know I had Nước
mắt bất chợt, tôi cũng chẳng hay
Is this the life,
billables after billables, I wish not to lead? Trong đời sống này, giờ làm việc lối luật
sư, tôi nào có ham?
Yet, billables as maybe, the pride to accomplish Nhưng, công thức làm việc ấy,
là
This career’s
swallowing my heart niềm
hãnh diện
This City’s tearing
me apart Công danh này đang nuốt chửng tim tôi
Thành
phố này, đang xé nghiến tôi
Life
suffocates me (has it betrayed her?) Đời sống này, cũng làm tôi ngộp thở (nó đã phản
bạn sao?)
My
hemisphere here stretches from the West End D.C. apartment to the cold,
modern near-Westin office Nửa bán cầu cuả tôi căng dài từ West End Hoa Thịnh Đốn căn hộ qua đến
On this day
came the news of her death văn phòng gần khách sạn Westin
I had just
learned a song: Ngày
nay tôi được tin bạn tôi đã chết, tôi vừa mới học xong bài hát
"VOI QUE SAPETE Che Cosa E Amor THẤY VÀ BIẾT, Ý NGHIÃ CUẢ TÌNH YÊU
YOU HAVE THE ANSWER, YOU
HAVE THE KEY..." BẠN NẮM
TRONG TAY CÂU
The day began, TRẢ LỜI, CÓ TRONG TAY
I leaned over my
window, looking out at those red brick walls CHÌA KHOÁ
Rows of Victorian brownstones Tôi nghiêng người qua cửa sổ, ngắm nhìn những mản tường
roofs and
maple trees gạch đỏ, những dãy nhà thành phố kiểu Victorian
(hoping to find
Amadeus) (mong sao tôi tìm gặp được Amadeus )
“VOI QUE SAPETE Che Cosa E Amor” THẤY VÀ BIẾT Ý NGHĨA TÌNH YÊU
WHERE IS THE ANSWER? ĐÂU LÀ CÂU TRẢ LỜI,
WHERE IS THE KEY? ĐÂU LÀ CHÌA KHOÁ?
In silence I
mourned
for her: Trong yên lặng tôi khóc bạn
A woman's dilemma? Mối
tơ vò cuà một phụ nữ
Imprisoned creativity? Sáng tạo bị cẩ̀m tù
Entangled love? Tình
yêu rối rắm
Faltered hopes? Hy
vọng sụp đổ
???
Broken dreams? Mộng
vỡ
Illusioned marriage? Hôn
nhân ảo ảnh
Disappointment in children? Con
cái là thất vọng
Anger at men? Oán giận đàn ông
The whirling rat race of a pretentious
profession Cuộc
thi chạy cuà loài chuột trong
Uncollectible accounts nghề nghiệp đầy giả dối
Banks and bouts Ngân hàng, ngân ngố
Hateful clients Thân chủ đáng ghét
Mean, mean opponents Đổi thủ ác hèn
Love and Hate Aí, ố
The price of being self-made Giá phải trả vì thân tự lập thân
The endless road of unjustified
self-doubt Đường đi không dứt vì tư nghi ngờ
The loss of whereabouts Sự mất mát của chỗ và lối
Falsity of virtues Đức hạnh giả tạo
Misgivings of paid dues Nợ nần sai bậy lôi thôi
Is that what
you found out at the moment of truth? Đó có phải là những gì Bạn
tôi đã thấy trong giây phút cuối cuà
sự thật?
We did not talk Chúng tôi không nói chuyện
I never know Tôi sẽ chẳng bao giờ hay biết
But
tomorrow, Nhưng ngày mai
after the
news of her death, sau tin sét đánh
a new day
will begin, and I ngày mới lại bắt đầu, và tôi
(never
knowing why) (vẫn mãi mãi không bao giờ biết)
will
continue strolling this City's tree-lined streets, sẽ tiếp tục đi dạo trên những con đường
Washington
D.C. Northwest, thành phố ngợp bóng cây hai bên, Hoa
Thịnh Đốn thủ đô Tây Bắc
denying
myself ordinary people's joy, I will wear a philosopher's hat tôi sẽ từ chối mình niềm vui cuả kẻ bình
thường
To think of
her, Để nghĩ về bạn
the mystery
that’s so unfair, Niềm bí mật quá đỗi bất công
the tragedy that spells beware, thảm kịch kêu gọi
niềm chú ý
I will stop
to breathe in the air, tôi sẽ đứng lại để hít không khí vào lồng ngực
pretending I
could hear Amadeus cố phì̉nh phờ mình đã nghe Amadeus
on tops of
those red brick walls, trên nóc những mái tường gạch đỏ
Victorian
roofs and maple trees kiểu nữ hoàng Victoria và lá mật cuả rừng phong
To the woman lawyer who took her
life, three years after graduation, I'll
ask
"Where’s
the answer?" Hướng về người nữ luật sư đã kết liễu cuộc đời, ba năm
"Where’s
the key?" sau khi tốt nghiệp:
Where’s
the place for Us ĐÂU LÀ CÂU TRẢ LỜI
ĐÂU
LÀ CHIÀ KHOÁ
You?
ĐÂU LÀ CHỖ
CUÀ CHÚNG TA
And
Me? BẠN
I
have travelled so far to be free VÀ TÔI
T̀ÔI ĐÃ DU HÀNH RẤT DÀI ĐỂ ĐƯỢC TỰ DO
You
have laid down, BẠN ĐÃ ĐẶT MÌNH NẰM XUỐNG
chosen to be out, CHỌN BỎ CUỘC
too quick, too close, also to be free? QUÁ SỚM, QUÁ GẦN, CŨNG ĐỂ TỰ DO Ư?
Where’s the answer, to be or not to
be??? CÂU
TRÀ LỜI NẰM Ở ĐÂU,
HIÊN
HỮU HAY LÀ KHÔNG HIỆN HỮU???
©nnd
August 1987